Το ψηλότερο ορεινό σύμπλεγμα της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, το Φαλακρό, είναι ιδιαίτερα προικισμένο από άποψη βιοποικιλότητας και τοπίου. Τις ήπιες βουνοπλαγιές διαδέχονται κατακόρυφοι γκρεμνοί, μεγάλα λιβάδια που κόβονται απότομα από χαοτικά βάραθρα και δασωμένα φαράγγια που καταλήγουν σε πυκνά δρυοδάση. Το περπάτημα στο βουνό αυτό είναι μια μοναδική εμπειρία.

ΤΟ ΕΡΩΠΑΪΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ "Ε6"

Το ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων διαδρομών Ε6 εισέρχεται από την περιοχή της Κάτω Βροντούς και εξέρχεται από την περιοχή Παρανεστίου, αφού διασχίσει το Φαλακρό όρος. Το χαμηλότερο υψομετρικό σημείο της διαδρομής βρίσκεται στο Παρανέστι, στα 120μ., ενώ το υψηλότερο στο Φαλακρό, στα 1800μ. Η διαδρομή ξεπερνάει τα 90 χλμ., ο συνολικός δε χρόνος της πεζοπορίας εκτιμάται στις 35-40 ώρες. Σε γενικές γραμμές η διαδρομή μπορεί να περιγραφεί ως εξής:

Κάτω Βροντού - Κάτω Νευροκόπι
Η διαδρομή (διάρκειας 12 ωρών) περνάει έξω από τον οικισμό Περιθώρι, κατευθύνεται στο δάσος της Κύκλας και από το Δασωτό φθάνει στο Κάτω Νευροκόπι. Το ενδιαφέρον της διαδρομής βρίσκεται στο πανέμορφο δάσος πλατύφυλλων της Κύκλας αλλά και στο τοπικό δασικό εργοτάξιο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σταθμός ανάπαυσης.

Κάτω Νευροκόπι - Χιονοδρομικό Κέντρο Φαλακρού
Με ανατολική κατεύθυνση φθάνουμε σε 4 ώρες στον οικισμό Βώλακα και από εκεί ανηφορίζουμε για το Φαλακρό περνώντας μέσα από το δάσος Κουρί με οξιές και μαύρη πεύκη, τις πλαγιές, τις κορυφές και τα λιβάδια του Φαλακρού. Η διαδρομή είναι δύσκολη αλλά ενδιαφέρουσα και απαιτούνται πάνω από 3 ώρες μέχρι το χιονοδρομικό κέντρο.

Χιονοδρομικό Κέντρο Φαλακρού – Λιβαδερό
Μέσα από λιβάδια, δάση οξιάς και δρυοδάση, κατηφορίζουμε από υψόμετρο 1800μ. στα 660μ. του Λιβαδερού. Η διαδρομή είναι δύσκολη και διαρκεί 5-6 ώρες.

ΦΑΛΑΚΡΟ - ΠΕΡΑΣΜΑ

Είναι διαδρομή χαραγμένη από τον Φορέα Διαχείρησης του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης. Η διαδρομή ξεκινά ανάμεσα στις κορυφές Χιονότρυπα (2211μ.) και Προφήτη Ηλία (2232μ.). Η ανάβαση μέχρι το σημείο εκκίνησης μπορεί να γίνει είτε πεζοπορώντας από τις εγκαταστάσεις του Χιονοδρομικού Κέντρου Φαλακρού είτε ακολουθώντας από το κέντρο περίπου του οροπεδίου του Αγίου Πνεύματος (στο ύψος της βάσης τετραθέσιου αναβατήρα) με ανατολική κατεύθυνση το χωματόδρομο που οδηγεί στις κορυφές. Αυτό είναι το σημείο εκκίνησής. Βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν της χοάνης που σχηματίζουν οι κορυφές του Όρους Φαλακρού, πάνω από το φαράγγι που σχημτίζουν οι ορθοπλαγιές του. Από αυτό το σημείο μπορείτε να θαυμάσετε τα κοντινά Όρη Μενοίκιο, Παγγαίο και Όρβηλο, την Οροσειρά Ροδόπης, καθώς και τις απομακρυσμένες κορυφές της Κεντρικής Μακεδονίας (Όρη Άθω και Όλυμπος).

Το δεύτερο τμήμα της διαδρομής ξεκινά από τις εγκαταστάσεις του Χιονοδρομικού Κέντρου, όπου και βρίσκεται η αφετηρία χαραγμένου μονοπατιού. H κατηφορική διαδρομή καταλήγει στη διασταύρωση δασικού δρόμου που οδηγεί στα οχυρά του υψώματος Μακεδονομάχου Άρμεν (περίπου 9χλμ.) από το Βώλακα. Το τέλος του δεύτερου μέρους βρίσκεται λίγα μέτρα μετά τη δεξαμενή, στον κεντρικό δασικό δρόμο που οδηγεί από το Βώλακα στη διασταύρωση Μεσοβουνίου - Περάσματος και στο Τουλουμπάρι.

Από εδώ ξεκινά το τρίτο τμήμα, που διέρχεται καθοδικά μέσα από δάσος φυλλοβόλων πλατυφύλλων για να καταλήξει στο εκκλησάκι της Παναγίας Ελευθερώτριας στο χωριό Πέρασμα πάνω από τον Ποταμό Νέστο. Εδώ φτάνετε πλέον στο τέλος της διαδρομής σας, μετά από 17χλμ. κάθοδο από τα 2095μ. στα 426μ.

ΑΛΛΕΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΟ ΦΑΛΑΚΡΟ

Διαδρομές με αφετηρία στα βόρεια των Πύργων, το Καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Προσοτσάνης (ύστερα από πεζοπορία 45 λεπτών από το χωριό), με δυνατότητα διανυκτέρευσης κατόπιν συνεννόησης με τους υπεύθυνους του Ορειβατικού Συλλόγου:

Διασχίζοντας το Φαράγγι των Πύργων
Από την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, στα βόρεια του χωριού, αναζητούμε το Καταφύγιο, στη θέση Κάπι για τους ντόπιους, προκειμένου να αρχίσουμε την εξερεύνηση μας μέσα στο Φαράγγι. Η διαδρομή μας είναι σχεδόν επίπεδη, σε ορισμένα μόνο σημεία γίνεται ανηφορική. Το έδαφος είναι στρωμένο με πέτρες χειμάρρων και ελίσσεται ανάμεσα σε απότομες και πολύ δασωμένες ράχες. Σε πολλά σημεία γίνεται εξαιρετικά στενό με πλάτος που δεν ξεπερνά τα 3-5 μέτρα, όπου σχηματίζονται λεκάνες με νερό. Αυτό το στενό πέρασμα του Φαλακρού ονομάζεται Νασκβίτσα. Πλησιάζουμε την περιοχή με το στεφάνι των κορυφών. Μπροστά μας, το Φαράγγι χωρίζεται σε δύο παρακλάδια, που κατευθύνονται στις πλαϊνές ορθοπλαγιές, ενώ οι κεντρικές ορθοπλαγιές καταλήγουν σε άλλα δύο παρακλάδια.

Πύργοι - Στεφάνι κορυφών – Πύργοι
Ακολουθούμε την προηγούμενη διαδρομή μέχρι τη δυτική πλευρά της Καρτάλκας, της πρώτης κορυφής που δεσπόζει στα δυτικά. Στη συνέχεια ανηφορίζουμε μέχρι την κορυφή Καρτάλκα (2035μ.) και διασχίζουμε την κορυφογραμμή με κατεύθυνση ανατολική. Κατακτούμε βήμα-βήμα όλες τις κορυφές στο περίφημο στεφάνι του Φαλακρού: την Κορυφή του Φαραγγιού, την Χιονότρυπα (2111μ.), τον Προφήτη Ηλία (2232μ.), το Ψευτοδόντι (2176μ.), την Ανω Οξιά (1815μ.). Κατηφορίζουμε στη Σίτνα με το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, και με κατεύθυνση δυτική ακολουθούμε το ρέμα που μας φέρνει στο Φαράγγι. Σε 20 λεπτά φτάνουμε στο χωματόδρομο και σε άλλη μισή ώρα στους Πύργους. Απαιτούνται 8-10 ώρες και πολύ καλή φυσική κατάσταση.

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΔΡΥΜΟ ΡΟΔΟΠΗΣ

Βόρεια του Φαλακρού εκτέινεται το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης, ένα από τα σημαντικότερα του είδους σε όλη την Ευρώπη. Ο Φορέας Διαχείρησης του Πάρκου έχει χαράξει πολύ προσεκτικά και οργανώσει σε υψηλό βαθμό, εξαιρετικές πεζοπορικές διαδρομές, που αποτελούν μοναδική εμπειρία, τόσο σαν αναψυχή όσο και σαν φυσιογνωσία. Μεταξύ αυτών, δύο είναι μοναδικής αξίας στον ελληνικό χώρο:

Διαδρομή Δάσους Ελατιάς
Το πιο σημαντικό στοιχείο της περιοχής είναι τα δάση ερυθρελάτης που στην Ελλάδα εμφανίζονται μόνον εδώ, στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης, σημείο που αποτελεί και το νοτιότερο όριο εξάπλωσης του είδους στην Ευρώπη. Τα δάση αυτά υποστηρίζουν μια πλούσια και ιδιαίτερη βιοποικιλότητα με σπάνια και ενδημικά είδη φυτών και με τυπικούς εκπροσώπους βορειοευρωπαϊκής πανίδας όπως η αρκούδα, ο αγριόκουρκος και η σπουργιτόγλαυκα. Σε απόσταση 75 περίπου χλμ. από την πόλη της Δράμας (η ίδια απόσταση είναι και από το Κάτω Νευροκόπι) βρίσκεται το Δασικό Χωριό της Ελατιάς από όπου ξεκινά η διαδρομή. Η διαδρομή δεν έχει μεγάλες κλίσεις. Κινείται πάνω σε δασικούς δρόμους και τρακτεροδρόμους και διέρχεται μέσα από διαφορετικά δάση. Αρχικά, για 4,5χλμ., ελίσσεται ανάμεσα στο μοναδικό για την Ελλάδα δάσος ερυθρελάτης και στη συνέχεια, ακολουθώντας τη ροή του Στραβορέματος, διατρέχει άλλες ζώνες βλάστησης ώσπου να καταλήξει, μετά από 10χλμ. και κάθοδο από τα 1527μ. στα 815μ., στην περιοχή των παλιών οικισμών Άνω και Κάτω Μανδριά πάνω από το Μεγάλο Ρέμα, σε δάση φυλλοβόλων πλατυφύλλων.

Διαδρομή Δάσους Φρακτού
Αν ενδιαφέρεστε να δείτε δυνατές εικόνες κατά την περιήγησή σας, το Δάσος Φρακτού είναι ο προορισμός σας. Τα δάση κωνοφόρων και πλατύφυλλων (που θυμίζουν μεσευρωπαϊκά τοπία) γεμίζουν με εντυπωσιακά χρώματα το φθινόπωρο, ενώ οι γεωλογικοί και υδάτινοι σχηματισμοί που θα συναντήσετε κατά μήκος της διαδρομής θα κρατήσουν το ενδιαφέρον σας ζωντανό. Η διαδρομή στο μεγαλύτερο μέρος της ταυτίζεται με το εξαιρετικό μονοπάτι που σχεδιάστηκε από τη Δασική Υπηρεσία. Η σχεδίασή της είναι γραμμική αλλά προσφέρει τη δυνατότητα επιλογής τμημάτων/παρακάμψεων. Πυκνά δάση, καταράκτες, μοναδική βιοποικιλότητά και άγρια ζωή (αρκούδες, αγριόγιδα, αγριογούρουνα και χρυσαετοί) έχουν εδώ το βασίλειό τους.