Οπως μας πληροφορεί η τοπική ιστορία, ο αυχένας της Βίγλας ήταν από τα αρχαία χρόνια τόπος ακριτικός: ένα όριο ανάμεσα στο “μέσα” και στο “έξω”. Κι όπως όλοι οι ακριτικοί τόποι, ένας τόπος μακριά από τα κέντρα της μεγάλης ανθρώπινης δραστηριότητας, ένας τόπος “άγριος”. Σε αυτό συνέβαλε, όχι μόνο η θέση του τόπου, αλλά και η εξαιρετικά κλειστή και απομονωμένη μορφολογία του. Τέτοια γεωγραφικά χαρακτηριστικά δεν αλλάζουν εύκολα, όσο κι αν ο κόσμος μας αλλάζει με δραματικούς ρυθμούς, κι αυτή η σταθερότητα τον έκανε ακόμη πιο άγριο κι απόκοσμο.

Οι λιγοστές ψυχές που ζούσανε εδώ, ζούσανε έναν βίο ήσυχο και λιτό ή και αναχωρητικό, όπως μας μαρτυρούν τα πολλά ασκηταριά των Πρεσπών. Τον ίδιο για αιώνες. Μόνο κατά καιρούς, βρίσκονταν αντιμέτωποι με την βία του πολιτισμένου κόσμου. Οπως στα τέλη της δεκαετίας του '40, όταν ο τόπος αυτός έγινε το πεδίο της τελευταίας και πιο άγριας και φονικής φάσης του του αδελφοκτόνου εμφυλίου. Αυτή η θηριώδης, αιματοβαμένη σελίδα της ιστορίας της πατρίδας μας φαίνεται πως στιγμάτισε τον πανέμορφο και προικισμένο από την φύση αυτόν τόπο και για πολλές δεκαετίες τον απομόνωσε ακόμη περισσότερο από όσο ήταν.

Κατά κάποιον ειρωνικό τρόπο, αυτή η απομόνωση προστάτευσε τον φυσικό του πλούτο, όταν άλλοι τόποι, αντίστοιχα προικισμένοι, στην πατρίδα μας παραδόθηκαν σε μια παρόλογη οικονομική εκμετάλευση (ή, όπως συνηθίζεται να λέγεται, ανάπτυξη). Αυτή η προστασία από τις ανθρώπινες δραστηριότητες του έδωσε την δυνατότητα, όταν ο καιρός γύρισε κι οι άνθρωποι αρχίσαν να στρέφουν το βλέμμα των ενδιαφερόντων τους πίσω στις αυθεντικές χαρές της ζωής, να επανενταχθεί στο σώμα της ιστορίας με τρόπο ειρηνικό, αυτήν την φορά, και σεβαστικό προς την αληθινή του φύση.