Παρόλο που η ανθρώπινη παρουσία στην ευρύτερη περιοχή ανιχνεύεται ήδη από την Μέση Παλαιολιθική εποχή και μάλιστα στον γειτονικό κάμπο έχουμε μια έκρηξη πολιτισμών στην Νεολιθική εποχή, τα βουνά δείχνουν σιωπηλά, βυθισμένα στο σκοτάδι της άγριας φυσικής τους ζωής. Πιθανότατα δεν εμείναν παρθένα από το πέρασμα του ανθρώπου. Αλλωστε κάποια μικρά αρχαία ίχνη του ανιχνεύονται στις χαμηλές ανατολικές πλαγιές τους. Ομως το ανθρώπινο πέρασμα, όπου αυτό συνέβηκε ήταν περιστασιακό και δεν άφησε σημάδια. Τί σημάδια να αφήσουν οι μικροί ποιμενικοί οικισμοί με τα κλαδωτά κονάκια; Οσο αφήνει το πέρασμα της πέρδικας στο χιόνι.

Η τουρκική κατάκτηση της Θεσσαλίας και η μετατροπή της σε τιμαριοτικό πεδίο με τους χριστιανικούς πληθυσμούς σε ρόλο κολίγα, έφερε μάζες προσφύγων στα βουνά. Η προσαρμογή των καμπίσιων και αστών επηλύδων στο σκληρό περιβάλλον των βουνών δεν ήταν καθόλου εύκολη. Αν δεν υπήρχε η βοήθεια των λίγων ορεσείβιων ποιμένων και η ανάγκη της ελευθερίας θα ήταν αδύνατη η επιβίωση αυτών των πρώτων εποίκων. Για περίπου 200 χρόνια, οι άνθρωποι αυτοί ζήσανε στην αφάνεια.

Από τα τέλη του 17ου αι. αρχίζουν δειλά να εμφανίζονται στο ιστορικό προσκήνιο και τον 18ο αι. έχουν καταφέρει να στήσουν ακμαίες, ζωηρές και κάποτε φιλόδοξες κοινότητες πάνω στο ορεινό τους βασίλειο. Χτίζουν εκκλησίες, όμορφα σπίτια, παιδεία. Χτίζουν πολιτισμό. Το βουνό τους δίδαξε την ελευθερία, αλλά και την υπομονή, το απλό ήθος, την κοινοτικότητα. Η αδούλωτη ζωή τους, παρότι φτωχή, προκαλούσε πάντα τον φθόνο των κυριάρχων του κάμπου, που συχνά εξέφρασαν το βίαιο μίσος τους με σφαγές και καταστροφές των χωριών. Τόσο οι “απολίτιστοι” ανατολίτες, όσο και οι “πολιτισμένοι” βορειοευρωπαίοι. Ομως ο λαός αυτός ήταν πιά καλά διδαγμένος από το βουνό να ξαναστήνεται στα πόδια του και να ξαναχτίζει την ζωή του με τα ταπεινά υλικά της. Υλικά ταπεινά μεν, αλλά με διάρκεια.

Σήμερα τα πράγματα είναι αλλιώς. Τα βουνά “εξημερωθήκαν” με δρόμους και οχήματα και μέσα τεχνικά. Τα βουνά γίναν παραθεριστικοί προορισμοί, οι νύχτες ηλεκτροφωτίσθηκαν και οι αποστάσεις κόντυναν. Μένει να δούμε τι αλλαγές θα φέρει αυτή η κοσμογονία στο αρχαίο ήθος των ανθρώπων του βουνού. Αλλά αυτό δεν είναι ιστορία πιά, είναι στοίχημα.