Η Ζάκυνθος, όπως και τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου, γνώρισε πολλούς και διαφορετικούς αφεντάδες στην διαδρομή του χρόνου. Οι ιστορικές της περιπέτειες διαμόρφωσαν στον λαό της έναν χαρακτήρα φιλελεύθερο και τολμηρό, ανεξάρτητο και φιλότεχνο. Με αυτήν την ηθική αρματωσιά πορεύθηκαν οι Ζακυνθινοί στους αιώνες και με αυτήν συνεχίζουν την πορεία τους στο αύριο. Πάντα ιδιαίτεροι και αυθεντικοί.

Η αρχαιότερη μαρτυρία για την Ζάκυνθο μας έρχεται από τον Ομηρο, όμως είναι σίγουρο ότι το νησί κατοικείται πριν από την Νεολιθική εποχή, ενώ φαίνεται ότι αποικήθηκε από Αρκάδες, στην πορεία τους προς την Δύση. Στα αρχαϊκά και κλασικά χρόνια η Ζάκυνθος αναπτύχθηκε πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά και ίδρυσε, μάλιστα, και αποικία στην Ισπανία, την Ζάκανθα (σημερινό Σαγούντο).

Από τον 2ο π.Χ. αι. το νησί περνάει στα χέρια των Ρωμαίων και ακολουθούν αιώνες βαρβαρικών επιδρομών, καταστροφών και διαρκών ανασυγκροτήσεων της κοινωνίας του. Στα τέλη του 12ου αι. καταλαμβάνεται από τους Νορμανδούς που ιδρύουν την Παλατινή Κομητεία Κεφαλληνίας και Ζακύνθου. Αυτή η φεουδαρχική δουλεία θα διαρκέσει τρεις αιώνες, μέχρι το 1479, οπότε θα την διαδεχθεί η ενετική δουλεία, για άλλους τρεις αιώνες. Η Ενετοκρατία έδωσε μεγάλη πνοή στην οικονομική και πληθυσμιακή ανάπτυξη του νησιού, αλλά βάθυνε και τις κοινωνικές διαφορές του νησιού. Αυτήν την περίοδο, παρόλα τα κοινωνικά προβλήματα, το νησί ανθίζει πολιτιστικά, ιδιαίτερα μετά τον 17ο αι., όταν δέχεται μεγάλες ομάδες προσφύγων από την Κρήτη. Σε αυτήν την περίοδο θα διαμορφωθεί και το χαρακτηριστικό πολτιστικό ύφος του νησιού.

Τους Ενετούς διαδέχθηκαν οι Γάλλοι, οι Ρώσοι και οι Αγγλοι, αλλά κανείς από αυτούς δεν μπόρεσε να αφήσει ισχυρό σημάδι στον χαρακτήρα της Ζακύνθου. Σε αυτά τα ταραγμένα πολιτικά χρόνια του 19ου αι. το νησί θα αποτελέσει μέρος της πρώτης προσπάθειας σύστασης ενός ημιαυτόνομου νεοελληνικού κρατικού μορφώματος της Επτανήσου Πολιτείας. Στα χρόνια πριν και κατά την Επανάσταση του ‘21 η Ζάκυνθος έγινε κέντρο επαναστατών και καταφύγιο προσφύγων από την Πελοπόννησο και την Ρούμελη.

Αυτά τα χρόνια, της Αγγλοκρατίας το νησί γνώρισε μια κάποια ανάπτυξη, καθώς εκσυγχρονίσθηκαν πολλές από τις υποδομές του και εκδημοκρατίσθηκαν σχετικά οι κοινωνικές του δομές. Ετσι η ενσωμάτωσή της στο Νεοελληνικό Κράτος, το 1864, βρήκε την Ζάκυνθο να είναι σε σημαντικά καλύτερη θέση από αυτό. Η επακόλουθη μετατροπή της σε επαρχία του, μάλλον καθυστέρησε τις δυνατότητες του νησιού. Ενώ η βιβλική καταστροφή των σεισμών του 1953, όπου το σύνολο των κτηρίων του κατέρρευσαν, φάνηκε να είναι η ταφόπλακά του. Ομως οι αντοχές και οι δημιουργικές δυνάμεις του λαού της, ξανάδωσαν στο νησί νέα πνοή και άνθηση, όπως εύκολα διαπιστώνει ο επισκέπτης του σήμερα.