Η σημαντική γεωγραφική της θέση και ο φυσικός της πλούτος έκαναν την Κέρκυρα μήλο της Έριδος για όλους όσους ήθελαν να κυριαρχήσουν στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου. Φοίνικες, Κορίνθιοι, Ρωμαίοι, Νορμανδοί, Βενετσιάνοι, Γάλλοι και Άγγλοι, ήταν κατά καιρούς οι κυρίαρχοι του νησιού. Ετσι η Κέρκυρα, τόπος μακραίωνου πολιτιστικού συγκρητισμού, κληρονόμησε από την ιστορική της διαδρομή μιαν εξαιρετικά ιδιαίτερη πολιτιστική φυσιογνωμία. Κι όχι μόνον σαν αποτέλεσμα της ιστορικής τύχης, αλλά κυρίως χάρη στην ικανότητα του λαού της να ανταπεξέρχεται στις αντιξοότητες και να καλλιεργεί την ελευθερία του, προάγοντας την πνευματική του ανάπτυξη και αξιοποιώντας την καλλιτεχνική και δημιουργική του φύση. Γιατί η διαδοχή των κατακτητών, όχι μόνο δεν ισοπέδωσε τον χαρακτήρα του κερκυραϊκού λαού, αλλά αντίθετα του προσέδωσε έναν κοσμοπολιτισμό μοναδικό στον ελληνικό κόσμο. Η δε πνευματική του αντίσταση τον πλούτισε με την χαρακτηριστική του ευγένεια, που εκφράζεται ιδιαίτερα στην γλώσσα του και στην μουσική του. Αυτή η ευγένεια του κερκυραϊκού λαού είναι ίσως το σπουδαιότερο μνημείο του νησιού. Ενα ζωντανό μνημείο μιας μακραίωνης πολιτιστικής ιστορίας.

Η Κέρκυρα κατοικείται ήδη από την παλαιολιθική εποχή, όταν ήταν ακόμη τμήμα της Ηπείρου, πριν την άνοδο των νερών στο τέλος της τελευταίας παγετωνικής περιόδου. Οι πρώτοι επώνυμοι κάτοικοί της ήταν οι περίφημοι μυθικοί θαλασσοπόροι Φαίακες. Λαός προελληνικός, άγνωστης καταγωγής.

Από τον 8ο αι. π.Χ.έγινε κορινθιακή αποικία και πολύ γρήγορα αναπτύχθηκε οικονομικά και πολιτικά, ώστε να ανεξαρτητοποιηθεί, τελικά, από την Κόρινθο. Από εδώ ξεκίνησε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, σαν αποτέλεσμα της διαμάχης Κορίνθου και Αθήνας για την επιρροή στο στρατηγικά σπουδαίο νησί. Το 229 π.Χ. περιήλθε στην ρωμαϊκή κυριαρχία, κατά την οποία διατήρησε μια σχετική αυτονομία. Την περίοδο αυτή (1ος αι.) οι μαθητές τουΑποστόλου Παύλου, Ιάσωνας και Σωσίπατρος θα κηρύξουν τον Χριστιανισμό στο νησί.

Τα μεσαιωνικά χρόνια ήταν δύσκολα για την Κέρκυρα, που ταλαιπωρήθηκε από τις αλλεπάλληλες επιδρομές των βαρβαρικών φύλων. Ο 13ος και ο 14ος αι. ήταν αιώνες μεγάλης πολιτικής ανωμαλίας και διαρκών αλλαγών, που ταπείνωσαν την κοινωνία του νησιού και διέλυσαν τους θεσμούς του, με αποτέλεσμα το 1386 να παραδοθεί από την τοπική αριστοκρατία στην ενετική κυριαρχία.

Η ενετική κυριαρχία διήρκεσε μέχρι το 1797. Οι τέσσερις αυτοί αιώνες ήταν περίοδος σκληρής φεουδαρχικής εξουσίας, που κράτησε το μεγάλο μέρος του γηγενούς πληθυσμού στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής. Ο λαός της Κέρκυρας μπόρεσε να διατηρήσει την ταυτότητά του με μεγάλο πνευματικό αγώνα και να βγει από αυτήν την δουλεία πλούσιος ψυχικά και με μια μοναδική πολιτική ελευθεροφροσύνη.

Από το 1797 μέχρι και το 1864, όταν δηλαδή η Κέρκυρα ενσωματώθηκε στο νεοελληνικό κράτος, το νησί άλλαξε πολλούς αφεντάδες· Γάλλους, Ρώσους και Άγγλους. Οι διαρκείς αυτές πολιτικές αλλαγές, παρόλα τα προβλήματα και τον πόνο που έφεραν, είχαν και ένα καλό για τον κερκυραϊκό λαό: δημιούργησαν τις προϋποθέσεις να αναδειχθεί ο λαός σε κεντρικό παράγοντα της πολιτικής ζωής και να κάνει την Κέρκυρα το πεδίο όπου θα αναπτυχθεί μια πρώιμη ελληνική συνταγματική δημοκρατία, ήδη από το 1800, με την ίδρυση της Επτανήσου Πολιτείας. Σε αυτά τα χρόνια θα ιδρυθεί, το 1824, και το πρώτο νεοελληνικό πανεπιστήμιο, η Ιόνιος Ακαδημία. Η Ιόνιος Ακαδημία έγινε το λίκνο της πνευματικής και ακαδημαϊκής αναγέννησης της Ελλάδας και συγκέντρωσε πλήθος διανοουμένων και σπουδαστών από όλη την ελληνική επικράτεια, μέχρι την ενσωμάτωση των Ιονίων στο νεοελληνικό κράτος, το 1864, οπότε και έπαυσε την λειτουργία της για να ενισχύσει με το καθηγητικό δυναμικό της και την βιβλιοθήκη της το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 1864, που η Κέρκυρα ενσωματώθηκε στο νεοελληνικό κράτος, το νησί θα ακολουθήσει πλέον τις τύχες τις υπόλοιπης Ελλάδας.