ΜΝΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΠΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
Η Σύρος πέρα από τα όμορφα τοπία και την πλούσια πολιτιστική της παράδοση, διαθέτει και σπουδαίο αρχαιολογικό πλούτο που αξίζει να ανακαλύψετε.
ΧΑΛΑΝΔΡΙΑΝΗ
Στο βόρειο τμήμα βρίσκεται η Χαλανδριανή, στην οποία έχει ανασκαφεί πάνω σε απόκρημνο βράχο πρϊστορική ακρόπολη χρονολογούμενη στο 3000 π.Χ. Οι ανασκαφές στην περιοχή έφεραν στο φως ερείπια τειχών, όστρακα, επιγραφές, κεραμικά ειδώλια και τηγανοειδή αγγεία, που μαρτυρούν την κατοίκιση της στα προϊστορικά χρόνια.
ΚΑΣΤΡΙ
Σε κοντινή απόσταση από τη Χαλανδριανή, περίπου 45 λεπτά με τα πόδια, βρίσκεται και ο προϊστορικός οικισμός του Καστρίου από τα τέλη της Πρωτοκυκλαδικής Περιόδου ΙΙ (2800 – 2300 π.Χ.). Έχει έκταση 3,5 – 5 στρέμματα και βρίσκεται σε λόφο κοντά στη θάλασσα. Η τοποθεσία επιλέχτηκε πιθανόταταγιατί παρείχε προστασία από πλημμύρες, ανέμους και πειρατικές επιδρομές. Στο Καστρί οι ανασκαφές αποκάλυψαν υπολείμματα κτιρίων και νεκροταφείο με περισσότερους από 600 τάφους καθώς και εργαστήριο μεταλλοτεχνίας. Οι οικίες χωρίζονταν με στενούς διαδρόμους,ενώ ολόκληρος ο οικισμός προστατευόταν από τείχος και επιπλέον προτείχισμα. Αποτελεί πιθανότατα το σημείο όπου κατοικήθηκε για πρώτη φορά το νησί.
ΑΡΧΑΙΑ ΓΑΛΗΣΣΟΣ
Στο λόφο της Αγίας Πακού στον κόλπο του Γαλησσά ανακαλύφθηκαν τα ερρείπια της Αρχαίας Γαλησσού. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, φαίνεται να υπήρχε αρχαίος οχυρωμένος οικισμός που πρωτοκατοικήθηκε τον 8ο – 7ο αιώνα π.Χ. από τον οποίο σήμερα σώζονται απομεινάρια κτιρίων, ιερού, νεκροταφείου και ενός πύργου του 4ου αιώνα.
ΓΡΑΜΜΑΤΑ
Στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού βρίσκονται τα Γράμματα. Στο μέρος αυτό οι ναυτικοί αγκυροβολούσαν τα καράβια τους όταν είχε κακοκαιρία. Εκεί προσεύχονταν στους θεούς για να τους ευχαριστήσουν που σώθηκαν από τις φουρτούνες και να παρακαλέσουν για βελτίωση των καιρικών συνθηκών ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Συνήθιζαν μάλιστα να σκαλίζουν τις προσευχές τους σε λεία βράχια της ακτής μέχρι να καταφέρουν να αποπλεύσουν. Οι επιγραφές που βρέθηκαν εκεί χρονολογούνται από την κλασσική αρχαιότητα μέχρι τον Μεσαίωνα και σε αυτές οφείλει ο τόπος την ονομασία του.
ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΦΕΡΕΚΥΔΗ
Τέλος, στο δρόμο για την Άνω Σύρο κοντά στον οικισμό της Κυπερούσσας υπάρχει η σπηλιά του Φερεκύδη. Σε αυτήν φτάνει κανείς, ακολουθώντας ένα μικρό χωμάτινο μονοπάτι. Η σπηλιά αποτελούσε καταφύγιο του θεογονιστή ποιητή και φιλοσόφου Φερεκύδη κατά τους χειμερινούς μήνες.