ΙΕΡΟ ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΜΦΙΤΡΙΤΗΣ

Στην περιοχή «Κιόνια», λίγα χιλιόμετρα δυτικά της χώρας της Τήνου, θα εντοπίσετε τον αρχαίο Ναό του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης. Πρόκειται για ναό δωρικού ρυθμού που κατασκευάστηκε από τηνιακό μάρμαρο τον 4^ο αιώνα π.Χ. κατά την περίοδο της κυριαρχίας των Μακεδόνων.

Είναι ο μοναδικός ναός στις Κυκλάδες αφιερωμένος στον θεό της θάλασσας Ποσειδώνα, ο οποίος όμως λατρευόταν και ως θεός – θεραπευτής για τους άρρωστους. Η σύζυγός του, Αμφιτρίτη, λατρευόταν ως προστάτιδα της γονιμότητας και σε αυτήν προσεύχονταν οι γυναίκες που δεν μπορούσαν να τεκνοποιήσουν. Αποτέλεσε σπουδαίο πόλο έλξης προσκυνητών και ενδιάμεσο σταθμό προς τη Δήλο, καθώς εδώ οι προσκυνητές πλένονταν στα εξαγνιστικά λουτρά του ναού πριν περάσουν στο ιερό νησί.

Με την ακμή της Τήνου έγιναν επεκτάσεις και ανακατασκευές στο ιερό ενώ ανεγέρθηκαν και δυο πελώρια αγάλματα των θεών. Στα ελληνιστικά χρόνια αρχίζει να παρακμάζει και τον 3^ο μ.Χ. αιώνα εγκαταλείπεται εξαιτίας της επιδρομής των Ερούλων.

Σήμερα διασώζονται τμήματα των θεμελίων, του ξενώνα, του λουτρού, μια εξέδρα και διάφορα διακοσμητικά στοιχεία.

ΞΩΜΠΟΥΡΓΚΟ

Ο γρανιτένιος λόφος του Εξωμβούργου, ύψους 640μ., βρίσκεται στο κέντρο του νότιου τμήματος του νησιού και, πέρα από εντυπωσιακό γεωλογικό τοπίο και προσφιλή προορισμό αναρριχητών, συνιστά τόπο με μακραίωνη ιστορία και ήταν ανέκαθεν άρρηκτα συνδεδεμένο με τη ζωή των ντόπιων εξαιτίας της φυσικής του οχύρωσης.

Ίχνη κατοίκησής του εντοπίζονται από την εποχή του Χαλκού, οπότε κτίζεται και το Κυκλώπειο Τείχος, έξω από το οποίο έχει ανασκαφεί αρχαίο νεκροταφείο που χρονολογείται στον 10^ο – 7^ο αιώνα π.Χ. Ακόμη, στα αρχαϊκά χρόνια τοποθετείται το Ιερό της Δήμητρας και της Περσεφόνης που βρισκόταν στους πρόποδες του λόφου.

Η περιοχή ερημώθηκε στα κλασσικά χρόνια, όταν μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού μετακινήθηκε στα παράλια, και παρέμεινε έτσι μέχρι τα Βυζαντινά χρόνια, όταν οι πειρατικές επιδρομές εξώθησαν τον πληθυσμό του νησιού να μεταφερθεί ξανά προς το λόφο που προσέφερε ασφάλεια. Μετά την κατάκτηση του νησιού από τους αδελφούς Γκίζι, το 1207, κτίστηκε ισχυρό φρούριο που ονομάστηκε το «Κάστρο της Αγίας Ελένης».

Το φρούριο ενισχύθηκε και ανακατασκευάστηκε τον 16^ο αιώνα πιο οχυρωμένο από ποτέ και παρείχε προστασία στους κατοίκους από τις επιδρομές που ακολούθησαν, ώσπου το 1715 το νησί περνάει στα χέρια των Τούκων που καταστρέφουν το κάστρο ολοσχερώς.

Σήμερα διασώζονται ερρείπιά του, στα οποία μπορείτε να περιηγηθείτε για να αποκτήσετε μια εικόνα του σπουδαίου αυτού οχυρού.