ΠΑΡΟΙΚΙΑ

Πρωτεύουσα, διοικητικό κέντρο και μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού είναι η Παροικιά. Πρόκειται για μια σύγχρονη πολιτεία, όπου οι ταξιδιώτες θα βρουν μεγάλη ποικιλία υψηλής ποιότητας καταλυμάτων, εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ, εμπορικά καταστήματα και μαγαζιά ενοικίασης οχημάτων.

Το όνομά της οφείλεται στους κολίγους («παροίκους») του ναού της Εκατονταπυλιανής που στα βυζαντινά χρόνια εγκαταστάθηκαν στη θέση της παλιά πόλης, η οποία μετονομάστηκε από Πάρος σε Παροικιά. Είναι κτισμένη στη δυτική ακτή,στις παρυφές του λόφου της Μονής των Αγίων Αναργύρων, σε μια περιοχή που κατοικούνταν από τα αρχαία χρόνια όπως έχουν αποκαλύψει άλλωστε τα πολλά ευρήματα της αρχαιολογικής σκαπάνης.

Στην προβλήτα του λιμανιού σας καλοσωρίζει ένας καλοδιατηρημένος ανενόμυλος από τους πολλούς που υπήρχαν στην περιοχή. Ο παραλιακός της δρόμος προσφέρεται για βόλτα και είναι γεμάτος από κάθε λογής εμπορικά καταστήματα. Συνεχίστε με περιήγηση στα πλακόστρωτα σοκάκια της, που είναι γεμάτα από σπίτια κλασικής κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, νεοκλασικά αρχοντικά, αρχαία μνημεία, γεφυράκια, κρήνες και εκκλησίες.

Στο λιμάνι της δεσπόζει ο λόφος του ενετικού κάστρου, που χτίστηκε επί Φραγκοκρατίας από τον δούκα της Νάξου Μάρκο Σανούδο. Εκεί θα δείτε τα απομεινάρια της οχύρωσής του, στα οποία διακρίνονται αρχαίες κολόνες που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή του, τον μοναδικής αρχιτεκτονικής ναό του Αγίου Κωνσταντίνου με το στεγασμένο του προαύλιο και εκκλησάκια ενσωματωμένα στα τείχη, ενώ θα απολαύσετε μια πανέμορφη θέα προς το Αιγαίο.

Επόμενη στάση ο ναός της Παναγιάς της Εκατονταπυλιανής. Είναι ένας από τους σημαντικότερους ναούς στη χώρα, δείγμα παλαιοχριστιανικής αρχιτεκτονικής. Οικοδομήθηκε τον 4ο αιώνα από την Αγία Ελένη ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή από τον γιο της Άγιο Κωνσταντίνο με εντολή της, ύστερα από την πραγματοποίηση του τάματος που έκανε η ίδια στην Πάρο να βρει τον Τίμιο Σταυρό. Ο ναός υπέστη πολλές καταστροφές ανά τους αιώνες αλλά σήμερα έχει αναστηλωθεί στην αρχική του μορφή της σταυροειδούς βασιλικής με τρούλο. Στο εσωτερικό της βρίσκεται καλοδιατηρημένο βαπτιστήριο. Προς τιμήν της πραγματοποιείται τον Δεκαπενταύγουστο το μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού.

Στην Παροικιά θα συναντήσετε πολλά ακόμη αξιοθέατα του νησιού, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν:

• το Αρχαιολογικό Μουσείο
• το Βυζαντινό Μουσείο Εκατονταπυλιανής
• το Αρχαίο Νεκροταφείο
• το Ασκληπιείο
• το Δήλιο
• το Λαογραφικό Μουσείο

Τέλος, στην Παροικιά θα βρείτε έντονη νυχτερινή ζωή, με πολλές επιλογές για διασκέδαση ως το πρωί, καθώς και πολλές δημοφιλείς παραλίες γύρω της, όπως του Κριού, του Παρασπόρου και της Πούντας.

ΝΑΟΥΣΑ

Η Νάουσα είναι ένα μαγευτικό κοσμοπολίτικο ψαροχώρι, το στολίδι της βόρειας ακτής. Στο πάντα πολυσύχναστο γραφικό λιμάνι της πηγαινοέρχονται ασταμάτητα ψαροκάικα και τουριστικά σκάφη. Συνιστά τον δημοφιλέστερο, ίσως, προορισμό του νησιού καθώς συνδυάζει άρτιες τουριστικές υποδομές, πλήθος από αξιοθέατα με έντονο ενδιαφέρον και πολλές επιλογές για διασκέδαση.  

Ο οικισμός αναπτύχθηκε στα βυζαντινά χρόνια. Ήταν οχυρωμένος με τείχος περιμετρικά του, για προστασία από τις πειρατικές επιδρομές, το οποίο κατέληγε στον ενετικό προμαχώνα του λιμανιού, το όμορφο Καστέλι. Πολύ κοντά, πάνω στη θάλασσα, στέκει ο ναός του Άη Νικόλα, προστάτη των ναυτικών και των ψαράδων, μιας και το χωριό διαθέτει τον μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο στις Κυκλάδες. Αξίζει να δοκιμάσετε τα ολόφρεσκα θαλασσινά που σερβίρονται στα μεζεδοπωλεία και τις ψαροταβέρνες στον  παραλιακό δρόμο του λιμανιού.

Η αρχιτεκτονική της είναι παραδοσιακή κυκλαδίτικη, με κατάλευκα δίπατα σπίτια με γαλάζια παραθυρόφυλλα και στενά ασπρισμένα πλακόστρωτα σοκάκια, και ιδιαίτερα προσεγμένη διατηρώντας αρμονικά την ισορροπία ανάμεσα στο ένδοξο παρελθόν και τη σύγχρονη ανάπτυξη. Η κεντρική πλατεία της είναι ένα καλό σημείο για να ξεκινήσετε την περιήγησή σας στο χωριό. Εκεί υπάρχουν πολλά εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια, καφετέριες και μπαρ. Ακόμη θα συναντήσετε το γραφικό πέτρινο γεφυράκι, κάτω από το οποίο ρέει ένα μικρό ποτάμι που καταλήγει στη θάλασσα.  Σε κοντινή απόσταση είναι η όμορφη εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, χτισμένη σε ύψωμα που ξεχωρίζει από παντού στη Νάουσα.

Στο χωριό λειτουργεί Λαογραφικό Μουσείο με πλούσια εκθέματα, που αξίζει να επισκεφτείτε. Ανάμεσα στα αξιοθέατα της ευρύτερης περιοχής ξεχωρίζουν το Μυκηναϊκό Ανάκτορο στις Κουκουναριές, το Πρωτοκυκλαδικό Νεκροταφείο και τα μοναστήρια της Λογγοβάρδας και του Άη Γιάννη του Δέτη. Επιπλέον, στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλές παραλίες (Κολυμπήθρες, Μοναστήρι, Πιπέρι, Πιπεράκι, Σάντα Μαρία, Λάγγερη).

Τέλος, αν οι διακοπές για σας είναι συνώνυμες της νυχτερινής διασκέδασης, η Νάουσα θα σας ενθουσιάσει αφού δεν κοιμάται ποτέ και οι επιλογές που προσφέρει είναι αμέτρητες.

ΛΕΥΚΕΣ

Παραδοσιακό ορεινό χωριό στην κεντρική Πάρο. Είναι αμφιθεατρικά χτισμένο σε μεγάλο υψόμετρο, στις κατάφυτες με πεύκα πλαγιές λόφου. Αποτελεί το πιο πράσινο χωριό του νησιού, μέσα στο οποίο δεν κυκλοφορούν οχήματα, ενώ προσφέρει εντυπωσιακή θέα προς το Αιγαίο και τη Νάξο.

Ο κεντρικός του δρόμος λέγεται «Ράμνος» και αξίζει να τον περπατήσετε. Γύρω του θα συναντήσετε όμορφα σπίτια αυθεντικής αιγαιοπελαγίτικης αισθητικής με λουλουδιασμένες αυλές και πλυσταριά, που ακόμη και σήμερα χρησιμοποιούν οι νοικοκυρές. Καταλήγει σε ύψωμα, στο οποίο στέκει ο επιβλητικός ναός της Αγίας Τριάδας. Πρόκειται για μια τρίκλιτη βασιλική που οικοδομήθηκε το 1835 από παριανό μάρμαρο. Είναι μια από τις ομορφότερες εκκλησίες του νησιού και ξεχωρίζει για τα δύο λεπτοδουλεμένα καμπαναριά της, λαμπρό δείγμα της παριανής μαρμαρογλυπτικής.

Στα αξιοθέατα του χωριού συγκαταλέγονται το Μουσείο Κυκλαδικής Λαογραφίας και το Σπίτι της Λογοτεχνίας, που ιδρύθηκε το 2003 και φιλοξενεί συγγραφείς και μεταφραστές απ’ όλο τον κόσμο. Στο χωριό θα συναντήσετε πολλές ακόμη εκκλησίες και ξωκλήσια καθώς και πολλούς ανεμόμυλους, μερικοί εκ των οποίων έχουν αναπαλαιωθεί, να ξεπροβάλλουν στις γύρω πλαγιές.

Ολοκληρώστε την περιήγησή σας στις γραφικές Λεύκες με μια στάση στην όμορφη πλατεία, με το μνημείο των Ηρώων, για καφέ και καράβολες (μεγάλα σαλιγκάρια), την ξακουστή σπεσιαλιτέ του χωριού. 

ΜΑΡΠΗΣΣΑ

Ένα ακόμη όμορφο χωριό που δεν πρέπει να παραλείψετε να επισκεφτείτε είναι η Μάρπησσα. Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού και είναι αμφιθεατρικά χτισμένη πάνω σε λόφο. Είναι από τους παλαιότερους οικισμούς της Πάρου και στα πλακόστρωτα σοκάκια της θα συναντήσετε σπίτια του 17ου και 18ου αιώνα.

Στα αξιοθέατα της Μάρπησσας περιλαμβάνονται το Λαογραφικό Μουσείο με ενδιαφέροντα εκθέματα, το Μουσείο Γλυπτών Περαντινού και το μνημείο του Νικόλα Στέλλα, αντιστασιακού που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στην Κατοχή. Στο κέντρο της, πάνω στην κορυφή του λόφου, δεσπόζει ο βυζαντινός ναός της Μεταμόρφωσης. Κοντά βρίσκεται και η κεντρική πλατεία με τους τέσσερις ανεμόμυλους, μια πολύ χαρακτηριστική εικόνα της Πάρου.

Από εκεί ξεκινάει μονοπάτι που καταλήγει στο μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου στην κορυφή του λόφου Κέφαλου, από όπου μπορείτε να απολαύσετε υπέροχη θέα προς τη θάλασσα. Στο σημείο βρισκόταν άλλοτε το ενετικό κάστρο της Μάρπησσας, που αλώθηκε από τις καταστροφικές πειρατικές επιδρομές του Μπαρμπαρόσα τον 16ο αιώνα.

Στο χωριό θα βρείτε τουριστικά καταλύματα και κάποια εστιατόρια και μπαρ. Αποτελεί καλή επιλογή για διαμονή καθώς βρίσκεται κοντά στις παραλίες της ανατολικής ακτής. Αξίζει να επισκεφτείτε και το επίνειό της, το γραφικό Πίσω Λιβάδι με τις ξακουστές ψαροταβέρνες του. 

Τέλος, αν έρθετε στο νησί Πάσχα, μην χάσετε την εντυπωσιακή αναπαράσταση των Παθών, που λαμβάνει χώρα την Μεγάλη Παρασκευή καθώς και το μεγάλο πασχαλινό γλέντι της Μάρπησσας.

ΔΡΥΟΣ

Ο Δρυός βρίσκεται στη νότια πλευρά, 20 χιλιόμετρα από την Παροικιά. Απλώνεται σε μια έκταση κοντά στη θάλασσα που ξεχωρίζει για την πλούσια, για τα δεδομένα των Κυκλάδων, βλάστηση. Αποτελούσε το αρχαίο λιμάνι της Πάρου.

Αξίζει να τον επισκεφτείτε για να γνωρίσετε τα ξεχωριστά του αξιοθέατα. Σε αυτά συγκαταλέγονται το σπήλαιο των δαιμόνων, με εντυπωσιακούς γεωλογικούς σχηματισμούς σταλακτιτών και σταλαγμιτών, οι λίμνες του και οι αρχαίοι νεώσοικοι, τα σημεία που έδεναν τα καράβια για να προφυλάσσονται κατά τα αρχαία χρόνια. Ακόμη, μπορείτε να δείτε τις αυλακώσεις που  δημιουργήθηκαν πάνω στα βράχια από τα πλοία όταν τα έσερναν έξω από τη θάλασσα. Πάνω από τον Δρυό υπάρχει, επίσης, ο όμορφος οικισμός του Άσπρου Χωριού.

Στο παραθαλάσσιο κομμάτι θα βρείτε μερικά καταλύματα και εστιατόρια, καθώς και όμορφες αμμουδιές για μπάνιο, από τις οποίες γνωστότερη είναι ο Λωλαντώνης, με ρηχά γαλαζοπράσινα νερά και αλμυρίκια που προσφέρουν φυσική σκιά.

ΑΛΥΚΗ

Μικρό παραθαλάσσιο χωριό στο νοτιότερο άκρο του νησιού, 10 χιλιόμετρα από την Παροικιά και πολύ κοντά στο αεροδρόμιο. Πήρε το όνομά της από τις αλυκές που βρίσκονται στην περιοχή. Πρόκειται για ένα γραφικό ψαροχώρι που εξελίχθηκε σε τουριστικό θέρετρο, ιδανικό για οικογενειακές διακοπές.

Στην Αλυκή υπάρχουν πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και πανσιόν, παιδική χαρά, αθλητικές εγκαταστάσεις (γήπεδο ποδοσφαίρου, βόλεϋ κλπ), καφετέριες, μπαρ και ψαροταβέρνες που σερβίρουν ολόφρεσκα θαλασσινά μπροστά στον μώλο που δένουν τα ψαροκάικα και τα σκάφη. Η παραλία της αποτελείται από λευκό βότσαλο, διαθέτει αρμυρίκια που παρέχουν φυσική σκιά και είναι ρηχή και απάνεμη. Κοντά στην Αλυκή βρίσκεται και η ήσυχη παραλία του Φάραγκα.

Κυριότερο αξιοθέατο του χωριού αποτελεί το Μουσείο Κυκλαδικής Λαογραφίας του αυτοδίδακτου καλλιτέχνη Μ. Σκιαδά, με ενδιαφέροντα εκθέματα. Αξιόλογες είναι και οι τρεις μεγάλες εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στο χωριό το καλοκαίρι: η γιορτή του Άη Γιάννη του Κλείδωνα τον Ιούνιο, το πανηγύρι του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου και το πανηγύρι του Σταυρού στις 14 Σεπτέμβρη.