ΦΗΡΑ

Τα Φηρά είναι η πρωτεύουσα της Σαντορίνης. Η ονομασία τους εικάζεται ότι προήλθε από παραφθορά της «Θήρας», επίσημης ονομασίας του νησιού.Ιδρύθηκαν το 18ο αιώνα, όταν αποφασίστηκε να εγκαταλειφθεί  η παλιά πρωτεύουσα του νησιού, που βρισκόταν κοντά στο Ημεροβίγλι, καθώς είχε υποστεί πολλές καταστροφές από σεισμούς. Τα Φηρά είναι κτισμένα σε μια εντυπωσιακή τοποθεσία με απότομους γκρεμούς σε υψόμετρο 250 μ. στο δυτικό τμήμα του νησιού.

Ολόλευκα σπίτια κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής είναι κτισμένα κολλητά το ένα στο άλλο, γαντζωμένα σε γκρεμούς, δημιουργώντας πολλά επίπεδα. Στα στενά σοκάκια των Φηρών θα βρείτε εμπορικά καταστήματα, τράπεζες και όλες τις υπηρεσίες που μπορεί να χρειαστείτε. Στο κεντρικό πλακόστρωτο καλντερίμι τους χτυπάει η καρδιά της νυχτερινής ζωής με αμέτρητες επιλογές για διασκέδαση.

Αξίζει να διαθέσετε χρόνο για να γνωρίσετε τα αξιοθέατα του οικισμού. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Προϊστορικής Θήρας και το Λαογραφικό Μουσείο Λιγνού. Εντυπωσιακές είναι και οι δύο μητροπόλεις, η Ορθόδοξη και η Καθολική, καθώς και η εκκλησία του Αγίου Μηνά με το χαρακτηριστικό λευκό τρούλο της, που δεσπόζει στην άκρη ενός βράχου, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και το μοναστήρι των Δομινικανίδων Καλογριών. Ακόμη στα Φηρά υπάρχουν πολλές γκαλερί και ένα δραστήριο Πολιτιστικό Κέντρο στο Ενετικό Μέγαρο Γκύζη, που φιλοξενεί πληθώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων ενώ διαθέτει μόνιμη έκθεση με παλιούς χάρτες και έγγραφα.

Μην παραλείψετε να περιηγηθείτε σε συνοικισμούς όπως ο Φραγκομαχαλάς, όπου βρίσκονται τα παλιά αρχοντικά των Ενετών αριστοκρατών και, φυσικά, το περίφημο Φηροστεφάνι, τον παλιό παραδοσιακό οικισμό που έχει πλέον προσαρτηθεί στα Φηρά και ξεχωρίζει για την αρχιτεκτονική του και την όμορφη θέα του. Ξαποστάστε απολαμβάνοντας τον καφέ σας σε κάποια από τις πολλές καφετέριες που προσφέρουν θέα προς την Καλντέρα, την Παλιά και Νέα Καμμένη.

Επίνειο των Φηρών αποτελεί ο Όρμος Φηρών, το παλιό λιμάνι του νησιού. Παλιότερα η ανάβαση από αυτόν στα Φηρά γινόταν μόνο με τα πόδια, ανεβαίνοντας 250 σκαλοπάτια, ή με το γαϊδουράκι. Σήμερα υπάρχει ασφαλτοστρωμένος δρόμος και τελεφερίκ, αν και όσοι αγαπούν την πεζοπορία ακολουθούν τον παλιό απόκρημνο δρόμο με τα πόδια. Στο λιμάνι θα βρείτε ψαροταβέρνες με φρέσκα θαλασσινά, μεζέδες αλλά και τοπικά παραδοσιακά πιάτα. Από εκεί ξεκινούν καραβάκια που θα σας πάνε στη γειτονική Θηρασιά.

Τέλος, όσο για τη διαμονή σας, στα Φηρά θα βρείτε πλήθος και ποικιλία καταλυμάτων για όλα τα γούστα και βαλάντια, καθώς διαθέτει τις πιο άρτιες τουριστικές υποδομές στο νησί.


ΟΙΑ

Η Οία είναι ο δημοφιλέστερος οικισμός της Σαντορίνης μετά τα Φηρά. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα και απέχει 11 χλμ. από την πρωτεύουσα. Παλιότερα ονομαζόταν Πάνω Μεριά και αποτέλεσε το πρώτο μέρος στην Ελλάδα που χαρακτηρίστηκε ως «παραδοσιακός οικισμός».

Η Οία ξεχωρίζει λόγω της αρχιτεκτονικής της με τα υπόσκαφα σπίτια, δηλαδή σπίτια που είναι σκαμμένα μέσα σε βράχους, και τα καπετανόσπιτα, αρχοντικά με ιδιόρρυθμα νεοκλασικά στοιχεία. Περίφημο είναι και το Κάστρο της, που βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της και κατακλύζεται από επισκέπτες, ιδιαίτερα τις ώρες του δειλινού, που θαυμάζουν το μοναδικό της ηλιοβασίλεμα και την όμορφη θέα προς την Καλντέρα.

Στα αξιοθέατα της Οίας ανήκει και το Ναυτικό Μαουσείο Θήρας, που στεγάζεται σε παραδοσιακό αρχοντικό και μέσα από τα εκθέματά του ξετυλίγεται η ναυτική ιστορία του νησιού. Αξίζει να περπατήσετε στα όμορφα σοκάκια της, όπου θα βρείτε εστιατόρια, καφετέριες και εμπορικά μαγαζιά καθώς και πληθώρα τουριστικών καταλυμάτων. Παρά την μεγάλη τουριστική κίνηση, η Οία παραμένει γαλήνια τα βράδια και η βόλτα ακόμα και στο κεντρικό μαρμαροστρωμένο δρόμο της αποτελεί απόλαυση.


ΗΜΕΡΟΒΙΓΛΙ

Το Ημεροβίγλι βρίσκεται 3 χλμ. από τα Φηρά στο ψηλότερο σημείο της Καλντέρας με υψόμετρο 300 μ. Είναι από τα διασημότερα θέρετρα της Σαντρορίνης και έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός στον οποίο έχουν επιβληθεί περιορισμοί και ειδικοί όροι ως προς τη δόμηση. Η ονομασία του οφείλεται πιθανότατα στην ύπαρξη ημεροβιγλίου, δηλαδή παρατηρητηρίου ημέρας, μιας και η τοποθεσία επέτρεπε πλήρη παρατήρηση της καλντέρας και έγκαιρη ειδοποίηση σε περίπτωση πειρατικής επιδρομής.

Η αρχιτεκτονική του χωριού είναι εντυπωσιακή με κατάλευκα σπίτια χτισμένα στην άκρη  του γκρεμού, λουλουδιασμένες αυλές, πλακόστρωτα σοκάκια και νεότερα κτίρια εναρμονισμένα με την ιδιαίτερη παραδοσιακή αισθητική, ενώ η θέα του είναι μοναδική, όπως και στην Οία και τα Φηρά. Περιβάλλεται από χωράφια γεμάτα ξερολιθιές όπου βόσκουν γαϊδουράκια. Μπορείτε να θαυμάσετε το όμορφο φυσικό τοπίο που περιβάλλει τον οικισμό ακολουθώντας το λιθόστρωτο μονοπάτι που οδηγεί στο Φηροστεφάνι.

Στο Ημεροβίγλι βρίσκεται και ο Σκάρος, ένας ιδιόμορφος κόκκινος βράχος, στον οποίο χτίστηκε στα τέλη της Βυζαντινής περιόδου ενετικό καστέλι. Το κάστρο του Σκάρου, κατασκευασμένο κυρίως από πέτρα, ήταν ένα από τα πέντε καστέλια του νησιού, αποτέλεσε την πρωτεύουσα της Σαντορίνης ως τον 18ο αιώνα και δεν κατακτήθηκε ούτε μια φορά κατά τα 600 χρόνια ζωής του. Υπέστη σοβαρές ζημιές από την έκρηξη του ηφαιστείου το 1650 και από σεισμό το 1817, οπότε και εγκαταλείφθηκε. Σήμερα σώζονται ερείπιά του.

Στο Ημεροβίγλι θα βρείτε και μερικές από τις πιο όμορφες εκκλησίες του νησιού. Ξεχωρίζει το εκκλησάκι της Θεοσκέπαστης, που βρίσκεται στην άκρη ενός βράχου μπροστά στον Σκάρο. Ακόμη, αξίζει να επισκεφτείτε την εκκλησία της Παναγιάς της Μάλτας, στην οποία βρίσκεται η ομώνυμη εικόνα που βρέθηκε στη θάλασσα στα ανοιχτά της Μάλτας από Σαντορινιό καπετάνιο, ο οποίος την μετέφερε στο νησί. Εντυπωσιακό είναι και το ξυλόγλυπτο τέμπλο της που απεικονίζει σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη.

Στο Ημεροβίγλι θα βρείτε πολλά ξενοδοχειακά καταλύματα, εστιατόρια, καφετέριες, μίνι μάρκετ και καταστήματα ενοικίασης οχημάτων.


ΕΜΠΟΡΕΙΟ

Το Εμπορειό βρίσκεται στα πεδινά, απέχει 12 χλμ. από τα Φηρά και είναι το μεγαλύτερο χωριό του νησιού. Πρόκειται για μια ακόμη καστροπολιτεία της ενδοχώρας της Σαντορίνης, που χτίστηκε την περίοδο της Ενετοκρατείας από τον φόβο των πειρατικών επιδρομών. Όπως υποδηλώνει το όνομά του, αποτελούσε το εμπορικό κέντρο του νησιού για πολλά χρόνια.

Ο οικισμός είναι πυκνοχτισμένος, με στενά σοκάκια, καμάρες, πολλά αδιέξοδα και μυστικά περάσματα. Στη μέση του χωριού βρίσκεται ένα ψηλό, όμορφα διακοσμημένο καμπαναριό. Στους δρόμους του θα βρείτε εμπορικά καταστήματα, καφενεία και ταβερνάκια για φαγητό. Ακόμη, λίγο έξω από το χωριό, στη λοφοσειρά του Εξωμύτη, στέκονται οκτώ ανεμόμυλοι.

Το σημαντικότερο αξιοθέατο του Εμπορειού είναι χωρίς αμφιβολία το μεσαιωνικό Καστέλι. Η αρχιτεκτονική του είναι εντυπωσιακή με στενά λαβυρινθώδη σοκάκια, καμάρες, θόλους και υπέργειες γέφυρες ανάμεσα στα σπίτια. Όλα είναι καμωμένα από κονιάματα με ηφαιστιακό χώμα της Σαντορίνης και διαμορφωμένα με ιδιότυπους σχηματισμούς που εντυπωσιάζουν. Μέσα στο Καστέλι βρίσκεται και η εκκλησία της Παναγιάς της Μεσιανής. Σε μικρή απόσταση θα δείτε και τον ανεξάρτητο τετράγωνο πύργο «Γουλά», που είναι επίσης μεσαιωνικό φρουριακό κτίσμα και αποτελούσε την κατοικία του άρχοντα.


ΠΥΡΓΟΣ

Ο Πύργος βρίσκεται 8 χλμ. ανατολικά των Φηρών και είναι κτισμένος στην πλαγιά του λόφου του Προφήτη Ηλία. Μέχρι το 1800 αποτελούσε την πρωτεύουσα του νησιού, ενώ έχει χαρακτηριστεί «διατηρητέο μνημείο» ως οικισμός συνολικά, λόγω της εντυπωσιακής αρχιτεκτονικής του.

Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται μεσαιωνικό κάστρο της περιόδου της Ενετοκρατείας. Διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση με τα μεσαιωνικά σπίτια και τις βυζαντινές του εκκλησίες να αναβιώνουν την εικόνα ενός ένδοξου παρελθόντος. Γύρω του ξεδιπλώνεται ο οικισμός που είναι αμφιθεατρικά κτισμένος. Στα καλντερίμια του θα συναντήσετε τόσο παραδοσιακά κυκλαδίτικα όσο και νεοκλασικά κτίρια, πολλά εκ των οποίων έχουν αναστηλωθεί.

Αξίζει να επισκεφτείτε την μονή του Προφήτη Ηλία, που υψώνεται πάνω από το χωριό, καθώς και την Εκκλησιαστική Συλλογή της Αγίας Τριάδας. Επίσης, μην παραλείψετε να επισκεφτείτε το κοντινό χωριό Καστέλι, που βρίσκεται χτισμένο σε ένανλόφο με συναρπαστική θέα, από την κορυφή του οποίου θα θαυμάσετε ένα από τα καλύτερα ηλιοβασιλέματα. Στο Καστέλι θα βρείτε μπαρ και ταβέρνες με ζωντανή μουσική.

Κοντά στον Πύργο βρίσκονται και μερικά από τα πιο διάσημα οινοποιεία του νησιού, της SantoWinesκαι του Χατζηδάκη, όπου μπορείτε να προμηθευτείτε τα ξακουστά κρασιά της Σαντορίνης. Τέλος, αν είστε λάτρεις της πεζοπορίας, περπατήστε το παλιό μονοπάτι που οδηγεί στο Εμπορειό, όπου θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε ένα μαγευτικό και γεμάτο αμπελώνες φυσικό τοπίο.


ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ

Το Μεγαλοχώρι είναι ένα πανέμορφο χωριό 9 χλμ. νότια των Φηρών. Περιβάλλεται από πλούσιους αμπελώνες και παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, ακολουθώντας τον τύπο των υπόσκαφων οικισμών σε αρμονική συνύπαρξη με νεοκλασικά κτίρια, παλιά αρχοντικά, κατάλευκες εκκλησίες και παραδοσιακές κάναβες (κλειστοί χώροι που χρησιμοποιούνται ως οινοποιεία και αποθήκες κρασιών).

Κέντρο του χωριού αποτελεί η πλατεία του «Ποταμού» όπου δεσπόζουν οι εκκλησίες των Εισοδίων της Θεοτόκου και των Αγίων Αναργύρων. Στην πλατεία βρίσκεται και το οινοποιείο Γαβαλά, που είναι επισκέψιμο, καθώς και κάποιες ταβέρνες και ουζερί. Αξίζει να επισκεφτείτε την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής με το εντυπωσιακό καμπαναριό και αυτήν της Παναγιάς όπου θα θαυμάσετε 365 μικρογραφίες αγίων.

Η αμπελουργία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή των κατοίκων του χωριού. Αν βρεθείτε εκεί την περίοδο της συγκομιδής θα δείτε τις στέγες των σπιτιών γεμάτες με σταφύλια, που πρέπει να λιαστούν για να παραχθεί το Βινσάντο, το περίφημο γλυκό κρασί της Σαντορίνης που παρασκευάστηκε για πρώτη φορά στο Μεγαλοχώρι. Αξίζει να επισκεφτείτε το οινοποιείο Μπουτάρη που λειτουργεί λίγο έξω από το χωριό για να γνωρίσετε τις σύγχρονες μεθόδους οινοποιείας και να προμηθευτείτε τα τοπικά κρασιά.

Σε μικρή απόσταση από το Μεγαλοχώρι βρίσκονται μερικές από τις πιο παρθένες παραλίες του νησιού, ο Καμαράς, οι Βίγλες, η Καταβατή και ο Χανάς, στις οποίες μπορείτε να φτάσετε με γαϊδουράκια που οδηγούν οι ντόπιοι αγωγιάτες μέσα από χωματόδρομους. Ακόμη κοντά στο Μεγαλοχώρι θα βρείτε την παραλία Θέρμη, που διαθέτει ιαματικές πηγές. Στον Άγιο Ευστάθιο, στην είδοδο του δρόμου που οδηγεί στη Θέρμη, θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα.


ΑΚΡΩΤΗΡΙ

Το Ακρωτήρι βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο του νησιού στα 15 χλμ από τα Φηρά. Η περιοχή του αποτελεί ένα πραγματικό ακρωτήριο με απόκρημνες ακτές.

Κατά τον Μεσαίωνα ο οικισμός αποτελούσε ένα από τα κάστρα της Σαντορίνης. Το Καστέλι του Ακρωτηρίου ονομαζόταν LaPonta, κτίστηκε κατά την πρώτη περίοδο της Ενετοκρατείας και διέθετε χαρακτηριστικά οχυρού οικισμού ανάλογα με αυτά του Πύργου και του Εμπορειού. Αναπτύχθηκε γύρω από τον παλαιότερο Γουλά (πύργο), που ήταν διαμορφωμένος κατά τα αναγεννησιακά πρότυπα και σωζόταν σε καλή κατάσταση μέχρι και το σεισμό του 1956.

Το Ακρωτήρι έγινε διάσημο παγκοσμίως με την ανασκαφή προϊστορικού οικισμού, που προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο. Πρόκειται για ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα του Αιγαίου της νεολιθικής εποχής. Οι ανασκαφές ξεκίνησαν συστηματικά το 1967 και έφεραν στο φως πληθώρα ευρημάτων που εκτίθενται στα Αρχαιολογικά Μουσεία της Σαντορίνης και της Αθήνας.

Από το Ακρωτήρι ξεκινάει δρόμος που οδηγεί στην ξακουστή Κόκκινη Παραλία και στον φάρο του Ακρωτηρίου, που είναι από τους ομορφότερους των Κυκλάδων και ορίζει το δυτικότερο άκρο του νησιού. Εκεί μπορείτε να θαυμάσετε ένα μαγευτικό θέαμα την ώρα του ηλιοβασιλέματος.