Η Βοιωτία είναι τόπος με πανάρχαια και σημαντικότατη παρουσία στην ιστορική και πολιτισμική πορεία της Ελλάδας. Στα βουνά της γράφτηκε ένα μεγάλο μέρος αυτής της ιστορίας. Τα ονόματα του Παρνασσού, του Ελικώνα, του Κιθαιρώνα, ήταν στο στόμα όλων των Ελλήνων, όσο μακριά κι αν ζούσαν από αυτά. Η ποίηση του Ησίοδου και του Πίνδαρου, υπέμνησκαν διαρκώς στους ακροατές της τα βουνά αυτά και τις ιερές τους θέσεις.

Αλλά και σήμερα, τα ορεινά αυτά μέρη είναι φημισμένα σε ένα ευρύτατο κοινό, είτε σαν προορισμοί χειμερινού και παραθεριστικού τουρισμού, είτε σαν προορισμοί αρχαιολογικού τουρισμού. Τα ονόματα της Αράχωβας (με τους γειτονικούς της Δελφούς) στον Παρνασσό, ή της Μονής του Οσίου Λουκά στον Ελικώνα, είναι πασίγνωστοι τουριστικοί προορισμοί πολύ πέραν των συνόρων της πατρίδας μας.

Ο ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ

Ο Παρνασσός ευτύχησε να δοξασθεί από πολύ νωρίς. Από την προϊστορία ήδη ήταν ένα από τα ιερότερα βουνά της Ελλάδας. Αυτή του η μοίρα τον σημάδεψε και θετικά και αρνητικά. Θετικά γιατί οι απόκρημνες πλαγιές του και τα πλατιά λιβάδια του στολίστηκαν με έργα ανθρώπινα, υψηλού πολιτισμού και τραγουδήθηκαν χιλιάδες φορές. Από την άλλη, η συνεχής και έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα, εδώ και πολλούς αιώνες, μα πιό πολύ στις μέρες μας, έχει αλλοιώσει σημαντικά τον φυσικό χαρακτήρα του βουνού.

Η βλάστηση στον Παρνασσό έχει την σφραγίδα της ανθρώπινης επέμβασης, που ασκήθηκε ανεξέλεγκτα και εντατικά από αρχαιοτάτων χρόνων. Σε μεγάλες εκτάσεις είναι έντονα υποβαθμισμένη και αραιή. Συχνά το μητρικό πέτρωμα και οι βραχώδεις εξάρσεις γίνονται το κυρίαρχο στοιχείο του τοπίου. Η βλάστηση που έχει απομείνει στις μέρες μας, είναι κληρονομιά εκείνης που στα αρχαϊκά χρόνια περιγραφόταν από τον Ομηρο τόσο πυκνή, ώστε “ούτε ο ήλιος ούτε η βροχή μπορούσαν να την διαπεράσουν.” Τα τεράστια ελατοδάση του Παρνασσού ελλατώθηκαν για χάρη της βοσκής. Τα αγρίμια του, είτε έχουν από αιώνες εξαφανισθεί είτε, όσα απέμειναν, ψάχνουν τόπο να φωλιάσουν. Σύγχρονοι δρόμοι, ασφάλτινοι και δασικοί, διατρέχουν το βουνό. Οικιστικά συγκροτήματα παραθεριστικών κατοικιών ξεφυτρώνουν στο δάσος και τις πλαγιές, το ένα πιο μεγάλο από το άλλο. Χιλιάδες αυτοκίνητα ανεβοκατεβαίνουν και διασχίζουν μέρη που μέχρι πρίν λίγες δεκαετίες πολύ λίγοι είχαν διαβεί. Ο άνθρωπος έχει ανεβεί νικητής πάνω στο βουνό και στήνει σαν τρόπαια της νίκης του εκατοντάδες κεραίες τηλεπικοινωνίας. Παρόλα αυτά το βουνό διατηρεί ακόμη κάτι από τον μαγευτικό του χαρακτήρα. Οταν τον κοιτάς από απόσταση ο γυμνός, πέτρινος όγκος του σου επιβάλλει έναν σεβασμό. Κι όταν περπατάς κάποια από τα μονοπάτια του νιώθεις κάτι λίγο από την μυστική του φύση.

Ο Παρνασσός είναι ένα βουνό που τον Χειμώνα τον δέρνουν οι καταιγίδες και οι υγροί άνεμοι. Ενα βουνό μαθημένο στους κεραυνούς και το βαρύ χιόνι. Θα αντέξει κι αυτήν την θύελλα του όψιμου φυσιολατρικού μας ενδιαφέροντος, κι ίσως να μας μάθει κιόλας πώς να τον γνωρίσουμε.